11 روش ثابت شده برای افزایش هوش مالی فرزندان
چرا بعضی‌ها از نوجوانی می‌توانند به مرور کسب درآمدشان را شروع کنند و بعضی دیگر حتی در اواخر دهه سوم زندگی هم شرایط نامناسبی از لحاظ درآمدی دارند؟
اگر اینها هم سوال شماست، باید بگویم که هوش مالی کودکان در رقم زدن زندگی اقتصادی آینده آنها تاثیر زیادی دارد. در واقع بخشی اعظمی از موفقیت ما انسانها، به این ربط دارد که هوش مالی‌مان در کودکی چقدر و چطور رشد کرده است؟
🔻 در مقاله هوش مالی فرزندان می‌خوانید:
هوش مالی چیست؟ منظور از هوش مالی کودکان چیست؟
اما به طور خلاصه هوش مالی یا Financial IQ به معنی "شم اقتصادی" یا توانایی انسان در گرفتن تصمیم‌های اقتصادی است که بتواند در مرحله از ثروت او محافظت کرده و سپس باعث افزایش آن شود.
در واقع فردی که هوش مالی بالایی دارد، در زمان بحران‌های مالی، در شرایط اقتصادی نامناسب، در زمان خرید، سرمایه‌گذاری و... تصمیماتی باکیفیتِ بالاتر از دیگران می‌گیرد.
تقویت هوش مالی کودکان چطور امکان‌پذیر است؟
مدت زمان زیادی نیست که واژه هوش مالی در سطح دنیا استفاده می‌شود. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم هر انسانی که امروز تصمیمات اقتصادی خوبی دارد، به این دلیل است که والدینش به طور برنامه‌ریزی‌شده هوش مالی‌اش را افزایش داده‌اند. پس چطور بعضی کودکان هوش مالی بالایی دارند و این هوش را با خود به بزرگسالی می‌برند؟
هر فردی در زندگی‌اش، یا رفتار مشابه رفتار والدینش را دارد یا رفتاری دقیقا متضاد با آن را.
بنابراین می‌توان گفت خیلی از افرادی که هوش مالی بالایی دارند، در واقع در خانواده‌هایی بزرگ شده‌اند که هوش مالی بالایی داشته و اغلب رفتارهای‌شان، الگویی از رفتار والدین‌شان است.
پس تا اینجا فهمیدیم که هوش مالی کودکان صرفا با آموزش اصولی رشد نمی‌کند و بعضی کودکان آنقدر خوش شانس هستند که این هوش را از والدین به طور خودکار یاد بگیرند. البته که همان کودکان هم قطعا به دلیل غیر اصولی و بی‌برنامه بودن یادگیری‌شان، در بخش‌هایی از زندگی مالی با مشکلاتی روبرو میشوند.
پس بهترین راهکار چیست؟ بهترین راهکارها برای افزایش هوش مالی کودکان، 2 مورد است:
- ابتدا اینکه خودمان هوش مالی داشته باشیم تا کودکان با الگو قراردادن ما، تصمیمات مالی مناسبی بگیرند،
- دوم اینکه بتوانیم به شکل اصولی هوش مالی را به کودکان آموزش بدهیم.
در ادامه چندین راهکار که بتوانید به کمک‌شان به شکل اصولی هوش مالی کودکانتان را تقویت کنید، به شما معرفی می‌کنم:
راهکارهای افزایش هوش مالی کودکان
بسیاری از افراد موفق از بچگی هوش مالی بالایی داشتن
قبل از شروع تکنیک ها و راهکارهای هوش مالی برای کودکان، یک نکته مهم: اگر به فکر این هستید که هوش مالی خودتان را افزایش بدهید، بدانید چطور هزینه‌های زندگی را مدیریت کنید، چطور باید پس‌انداز و سرمایه‌گذاری کنید، چطور باید درآمدتان را افزایش داده و اصلا چطور باید برای افزایش درآمد، یک کسب و کار راه بیندازید.
خب به سراغ راهکارها برویم:
1_ به کودکان پول بدهید!
از سنی که کودک‌تان پول را شناخت، باید یا به او پول بدهید یا حداقل برایش یک اعتبار مالی در نظر بگیرید. مثلا در ابتدای هر ماه به او بگویید که 30 هزار تومان اعتبار مالی نزد مادرش دارد و می‌تواند محصولاتی که دوست دارد را با آن بخرد.
در این بین اگر نگران خریدهای کودک‌تان هستید، می‌توانید قوانینی را هم تعیین کنید. مثلا اینکه کودک حق ندارد این پول را برای خرید خوردنی‌های مضر، اسباب بازی‌های خطرناک، ویدیوهایی با محتوای ترسناک و خشن و... مصرف کند.
2_ اجازه بدهید کودک‌تان اشتباهات مالی داشته باشد!
یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات والدین، این است که به کودکان‌شان اجازه اشتباه کردن نمی‌دهند. نه صرفا در موضوعات مالی، بلکه در کل زندگی چنین کاری باعث کاهش اعتماد به نفس و حتی به وجود آمدن خصلت‌های بدی مثل کمال‌گرایی در کودکان می‌شود.
اگر واقعا می‌خواهید هوش مالی کودکانتان افزایش پیدا کند، اجازه بدهید پولی که به آنها می‌دهید را حتی به اشتباه خرج کنند. نکته مهم اینجاست که بعد از هر اشتباه، به آنها یادآوری کنید باید درس بگیرند. مثلا اگر کودک‌تان یک اسباب بازی ارزان‌قیمت با پولش خرید و اسباب‌بازی به سرعت خراب شد، باید به او یادآوری کنید که خریدن محصولات ارزان‌قیمت، در نهایت چنین نتیجه‌ای دارد.
3_ پس‌انداز کردن را به کودکانتان یاد بدهید
برعکس تصورات ، پس انداز کردن در موفقیت مالی ما انسانها تاثیر بسیاری دارد
قطعا زمانی که به جای بی‌پروا خرج کردن پول‌تان، برای کودکان یک بودجه مشخص در نظر بگیرید، خیلی مواقع آنها در صدد خرید محصولی بر می‌آیند که از داشته‌های‌شان گران‌تر است. این شرایط فوق‌العاده‌ای است که به آنها یاد بدهید برای خرید محصول مورد نظر، پول‌شان را پس‌انداز کنند.
البته با توجه به اینکه کودکان تصمیمات احساسی زیادی می‌گیرند، بهتر است تا تنور داغ است، نان را بچسبانید! یعنی به محض اینکه فرزندتان تصمیم گرفت برای خرید محصول پول پس‌انداز کند، پولش را از او بگیرید و در حساب بانکی یا قلکش بگذارید. به این ترتیب نمی‌تواند روز بعدی آن را برای خرید یک چیز دیگر خرج کرده و بیخیال پس‌انداز کردن شود.
هدیه‌ای کوچک
چطور پس‌انداز کنیم؟ اگر تصور می‌کنید توانایی پس‌انداز کردن ندارید، ابتدا شماره کارت یکی از کارت‌های عابربانک‌تان را بنویسید و آن را بشکنید! سپس از امروز این 3 راه را امتحان کنید:
- 5 درصد از هر پولی که به حساب‌تان می‌آید را به کارت عابر بانک واریز کنید،
- در روز چیزی بین 5 تا 10 هزار تومان (هزینه خرید یک چیپس) را به کارت واریز کنید،
- هر موقع قصد داشتید چیزی بخرید، از خودتان بپرسید که چقدر به داشتن آن نیازمندید؟ اگر خریدتان ضروری نبود از آن صرف نظر کنید و کل یا نیمی از پول را به عابربانک‌تان واریز کنید.
برای اینکه کار انتقال پول را سریعا انجام بدهید، می‌توانید از اپلیکیشن‌هایی مثل آپ استفاده کنید. کارت به کارت از آنها صرفا نیاز به یک رمز پویا دارد.
4_ زیبایی سرمایه‌گذاری را به کودکان نشان دهید!
یکی از مهم‌ترین زوایای هوش مالی، سرمایه‌گذاری است.
اولین قدم در مورد آموزش کودکان برای آشنایی با سرمایه‌گذاری، نشان دادن ارزش و زیبایی آن است. منظور این است که به او نشان بدهید چطور می‌تواند با سرمایه‌گذاری صحیح، بعد از مدتی پول بیشتری داشته باشد. در این مسیر حتی سودی که بانک به سپرده‌ها می‌دهد هم می‌تواند کمی ذهن آنها را نسبت به سرمایه‌گذاری قلقلک کند.
نکته: اگر می‌خواهید پول فرزندتان را جایی سرمایه‌گذاری، ترجیحا به سراغ سرمایه گذاری‌هایی بروید که سریعا نقد شوند. مثلا سرمایه گذاری در طلا، دلار یا نهایتا مِلک.
5_ به کودکان در مورد نحوه به دست آوردن پول توضیح بدهید
اجازه بدهید فرزندان تان بدانند در دنیای واقعی پول چطور بدست می آید
در اصول کسب و کار تکنیکی وجود دارد که توصیه می‌کند کارمندان را از جزئیات شرایط شرکت باخبر کنید. مثلا اینکه الان چقدر فروش داریم، چقدر تولید داریم، به کجا محصول می‌فروشیم و... . این تکنیک باعث می‌شود کارمندان احساس مسئولیت و همدلی بیشتری با مجموعه داشته باشند.
حالا تکنیکی هم در مورد تقویت هوش مالی کودکان وجود دارد که مشابه راهکار بالاست. در این تکنیک باید به کودکانتان در مورد نحوه کسب درآمد توضیح بدهید. اینکه از کجا پول می‌آورید؟ بابت چه کاری پول می‌گیرید و... . به این ترتیب علاوه بر اینکه کودک احساس ارزشمندی می‌کند، احساس مسئولیت بیشتری هم خواهد کرد و علاوه بر اینها، به مرور با مفاهیم دنیای اقتصاد آشنا می‌شود.
6_ الگو باشید
ابتدای مقاله هم گفتم که نقش رفتار شما در تقویت هوش مالی کودکان بسیار زیاد است. بنابراین باید حسابی حواس‌تان را جمع رفتارتان کنید. قطعا اگر در ابتدای ماه با پول حقوق‌تان تعداد زیادی وسیله بی‌ارزش برای خانه بخرید و از آن‌طرف از نیمه ماه به فکر صرفه‌جویی بیوفتید، کودکانتان در هوش مالی به مشکل می‌خورند.
یک پیشنهاد ساده این است: در ابتدای هر ماه بعد از گرفتن دستمزد، حقوق یا درآمد و... تان، در مقابل کودکان پول‌تان را تقسیم کنید. مثلا:👇
- 20 درصد برای خرید لباس در این ماه،
- 50 درصد خرید خانه و خوراکی،
- 10 درصد برای تفریح،
- و...
در این بودجه‌بندی پول، دو کار ارزشمند هست که اگر انجامش بدهید قطعا تاثیر زیادی روی فرزندان‌تان می‌گذارید. اول اینکه در همان ابتدای ماه بودجه مالی که برای فرزندان در نظر گرفته‌اید را به آنها بدهید و یادآوری کنید که تا انتهای ماه پولی به آنها نمی‌دهید. دوم هم اینکه بخشی از پول‌تان را به پس‌انداز اختصاص بدهید و بخش دیگری را هم برای روز مبادا کنار بگذارید. به این ترتیب عملا عادت‌های مالی صحیح را در فرزندان نهادینه می‌کنید.
7_ بچه‌ها را وارد داستان کنید!
به کودکانتان اجازه بدهید مسئولیت بودجه بندی زندگیتان را به دوش بکشند
مخصوصا اگر فرزندتان در سنین نوجوانی است و تا امروز بارها شاهد بودجه‌بندی شما برای خانه بوده، دیگر وقت آن است که خودش را وارد بازی کنید. برای شروع می‌توانید بودجه‌بندی یک تفریح یک روزه را به دست کودک یا کودکانتان بسپارید. مثلا به او بگویید که برای تفریح امشب 500 هزار تومان در نظر گرفته‌اید و باید این پول را برای شام، شهربازی، سوخت ماشین، خرید تنقلات و... بودجه‌بندی کند.
فارغ از نتیجه‌ای که این بودجه‌بندی داشت، باز هم دفعات بعدی این کار را به عهده‌اش بگذارید. حتی می‌توانید به مرور از او بخواهید در بودجه‌بندی خرج منزل به شما کمک کند و در نهایت این کار را به عهده او بگذارید. البته اگر جایی او نیاز به کمک داشت، حتما کمکش کنید.
8_ به کودکان آموزش بدهید
تصور نکنید فرزندان شما لزوما باید در سنین جوانی با مفاهیم مربوط به اقتصاد و پول آشنا شوند. در واقع هر چه زودتر آنها را با این دنیا آشنا کنید، به افزایش هوش مالی‌شان کمک کرده‌اید. پیشنهاد می‌کنم مخصوصا اگر فرزندتان سن کمی دارد یا حتی در سنین نوجوانی است، از داستان‌ها برای آموزشش استفاده کنید.
مثلا می‌توانید ابتدا با کمک یک داستان، توضیح بدهید که خود پول چیست و چه تاریخچه‌ای دارد؟ اینکه قبل از به وجود آمدن پول مردم داد و ستد کالا به کالا داشتند و اینکه چه کسی اولین بار سکه و سپس پول را به وجود آورد و... .
به کمک داستان‌ها و مثال‌ها به مرور شما را با مفهوم‌هایی مثل اقتصاد، تورم، تولید ناخالص، رشد اقتصادی و... آشنا می‌کنند. آشنایی با این مفاهیم در تصمیم‌گیری‌ها و البته قضاوت‌های‌تان کمک زیادی به شما خواهد کرد.
9_ کودکان را واقع‌نگر بار بیاورید
انسانهایی که در دنیای مالی واقع نگر نباشند با مشکلات زیادی روبرو میشوند
به عنوان کسی که زمان زیادی از دوران جوانی‌اش را درگیر واقع‌نگری بوده، به نظرم یکی از بهترین راهکارها برای افزایش هوش مالی کودک، این است که او را واقع‌نگر بار بیاورید. اما منظورم چیست؟
در واقع من نگران این هستم که مبادا کودک‌تان طوری تربیت شود که تصور کند به دست آوردن پول زیاد، یک‌شبه ممکن است؟ می‌دانید نتیجه چنین تفکری چیست؟ نتیجه این تفکر سرمایه‌گذاری در شرکت‌های هرمی یا خرید دوره‌های آموزشی پوچی است که قول می‌دهند شما را یک‌شبه پولدار کنند!
بنابراین فرزند شما باید به خوبی بداند که برای خرید فلان دوچرخه یا کنسول بازی، باید مدتی پول‌هایش را پس‌انداز کرده یا حتی مجبور است کار کند. در واقع به این ترتیب فرزند شما یاد می‌گیرد که در این دنیا برای به دست آوردن هر خواسته‌ای باید سیر تکاملی آن را طی کند.
10_ اجازه بدهید کودکان بازار را لمس کنند
یکی از مهم‌ترین چیزهایی که در زندگی مالی به من کمک کرد، این بود که از نزدیک بازار کار را لمس کرده بودم. زمانی که فرزند شما در یک فروشگاه واقعی مشغول به کار شود، علاوه بر اینکه متوجه می‌شود چطور باید پول به دست بیاورد، با مفاهیم مالی، شکست، پیروزی، سود، ضرر و... آشنا شده و البته که کلی تجربه ارزشمند به دست می‌آورد.
بنابراین اگر شخصی را دارید که مطمئنید فرزندتان می‌تواند در محیط آرام در کنارش مشغول فعالیت باشد، پیشنهاد می‌کنم برای یک دوره کوتاه هم که شده او را نزدش بفرستید تا با بازار روبرو شود.
۱۱_ و سخن پایانی مقاله هوش مالی فرزندان
به عنوان کلام آخر؛ یادتان باشد که کودکان مثل ما توانایی تحمل کردن شرایط سخت را ندارند. بنابراین در عین اینکه به فکر افزایش هوش مالی‌شان هستید، مراقب باشید آنها را وارد زوایایی از اقتصاد خانواده مثل بدهکاری‌ها، بدحسابی دیگران و... نکنید و اجازه بدهید در دنیای کودکی خودشان خوش بگذرانند.
خب، به انتهای مقاله هوش مالی فرزندان رسیدیم. در این مقاله ابتدا فهمیدیم که هوش مالی کودکان چیست و سپس راهکارهای افزایش هوش مالی بچه‌ها را بررسی کردیم.
منابع:
- carrotsareorang
دیدگاه خود را بنویسید